Co Polska jest winna swoim rodakom?

Tematyka polskich szkół na Litwie zdominowała ostatnio doniesienia krajowych mediów z Wilna. Problemu jednak, nie rozwiązuje zapowiedziany przez premiera Tuska prace specjalnego zespołu, który ma zająć się łagodzeniem skutków feralnej ustawy oświatowej, uderzającej w mniejszość polską. To zaledwie wierzchołek “góry lodowej”, od którego trzeba oczywiście zacząć. Dalej jednak pozostanie nierozwiązana sprawa chociażby pisowni polskich nazwisk, czy uzyskanie zgody rządu litewskiego na dwujęzyczne nazwy miejscowości i ulic, w tych regionach, gdzie większość ludności stanowią Polacy (to zwykłe standardy europejskie, a nie ekstrawagancja). Dojście do porozumienia w tym względzie wydaje się o wiele bardziej skomplikowane, niż nam się go przedstawia w mediach. Litwa od długiego czasu nie ustępuje w tym względzie ani na krok, karząc przy okazji naszych rodaków za używanie języka ojczystego wysokimi mandatami (np. właścicieli prywatnych busów kursujących z litewskiej stolicy na Wileńszczyznę z tablicami polskich nazw miejscowości). Z ogłaszaniem sukcesów w mediacjach z Litwinami polski premier powinien więc jeszcze poczekać.

Należy się oczywiście zgodzić z Donaldem Tuskiem, który podczas swojej wizyty w Wilnie powiedział, że „Polska jest winna swoim rodakom opiekę i wsparcie wtedy, kiedy tego potrzebują”. Ważne jednak, by pamiętał o tym, nie tylko w świetle telewizyjnych kamer. Zmian oświatowych korzystnych dla Polaków z Wileńszczyzny trzeba bowiem dokonać także w naszym ustawodawstwie. Ono powinno być naszym pierwszym wyrzutem sumienia, zanim zaczniemy wspierać młodzież polskich szkół za granicą. Porządek trzeba najpierw zrobić na swoim podwórku. W tym roku jedna z najlepszych uczennic polskiego liceum im. Mickiewicza, tegoroczna laureatka olimpiady polonistycznej na Litwie, po uzyskaniu matury z wyśmienitymi wynikami, postanowiła zdawać na medycynę do polskiej uczelni. Egzaminy odbyły się w konsulacie w Wilnie i oczywiście je zdała. Po jakimś czasie poinformowano ją, że musi jednak pojechać na dodatkowe egzaminy do Łodzi. Oczywiście na swój własny koszt (a nie jest to mały wydatek). Pojechała i doznała kolejnego upokorzenia. Musiała zdawać egzamin z języka polskiego z cudzoziemcami m.in.. z krajów afrykańskich i azjatyckich, zmuszano ją też do pisania podania o przyjęcie na rok zerowy (dla tych, którzy nie znają polskiego). Oczywiście zaprotestowała i ostatecznie przyjęto jej podanie na rok pierwszy. Zdała ponownie wszystkie egzaminy. Dla polskiej dziewczyny problemy się jednak nie skończyły. Jej przypadek miała rozstrzygnąć pani minister nauki i szkolnictwa wyższego. Rodziców maturzystki poinformowano, że z konsulatu otrzymają wiadomość na jaką uczelnię dostała się ich córka. Żadna informacja jednak nie przyszła. Pomimo licznych telefonów do konsulatu dziewczyna nie dowiedziała się gdzie będzie studiować. W międzyczasie, dostała się na medycynę w Wilnie. Pomysł studiowania w Polsce zarzuciła. Troskę polskiego rządu o rodaków zapamięta pewnie na całe życie.

ks. Jarosław Wąsowicz SDB

„Nasza Polska”, 11 października 2011 r., s. 14.